Monday, 6 November 2017

NANGMAH ANG VEK NI TA SE

Group pakhata zawhna pakhat ka hmuh hmangin keimah chu ka inzawt a. I lawina kohhran chu nangmah ang vek ni ta se, in kohhran chu engang chiah nge a nih ang? tih hi a ni.

Keimah ang vek an nih a, kan kohhran dinhmun tur ka han mitthla chuan kohhran chu a nasa lo hle mai. A tlusawp titih deuh dêr mai. He zawhna darthlalang ațanga ka inen hian ka tê zual chawpchilh nghal rawih rawih mai. He zawhna thuziak hma a han din chhin chuan hawi chhuah ngamna chi a nilo thei hial mai.

Mahse, Pathianin theihna leh thiamna apek țheuhte Lalpa kohhran tana an inpekna chu Pathianin mal a sawma kohhran a lo ropui mai a lo ni tih hi kei, kohhran tana hnemhnanna neilo, inkhawm ve thei sawih sawih chauh hian ka ngaihtuah rauh rauh țhin.

I lawina kohhran chu nangmah ang vek ni ta se la, in kohhran chu engang chiah nge a nih ang?

Sunday, 5 November 2017

KJV LEH BSI BIBLE

KUTZIAKBU  HLUI “B” leh “ALEPH”  CHHUINA   (Chhiar peih tan)

Thanhlira, 9436360646 &
B. Lallianthanga, 9402196757

            Wescott-a leh Hort-a te theory zuitute ṭanchhan kutziak bu hlui (manuscripts) te chu B leh Aleph hi an ni deuh ber a, Aleph chu Codex Sinaiticus a ni a, B chu Codex Vaticanus a ni a, Vatican Library-a awm a ni. Hengte hi hawrawp inzawm veka ziah (uncials) an ni a, kum zabi 4-na (A.D. 350) lai vela mi nia rin an ni.

Sinai Manuscript (Aleph) hi Sinai tlânga St. Cathrine Monastery a awm puithiamhoin thlasik meilum ai nana (waste basket) an lo dah khawm mai mai, phek 129 emawa chhah a ni a. German mi Tischendorf-a chu theology lama liberal (rationalist) ni mahse, Grik text bu hlui dapkhawmtu a nih ve ṭhin avangin Sinai tlânga puithiamte awmna monastery ami chu tuah ral mai mai ai chuan leiah a dil a; mahse a ngaihhlut leh huam dan an lo hmuhin engemaw tak a nih dawn hi, tiin, tuah ral mai tura an hnawl tawh mah nise, chuti maia pek an phal ta lo va, an indawr fe hnuah chuan phek 43 chu a leisak thei ta  hram a ni.
Tischendorf-a chu lawm em emin a haw ta vang vang a. Grik Bible a lo edit tawh sa chu a thil lei thar kutziakbu hlui corrupt tawh hmang chuan a edit ṭha leh a, hmun tam takah a tidanglam ta bawk a ni.

Tichuan, tun laia mithiam tam takin Grik mss hlui leh rintlak leh ṭha bera an ngaih “B” leh “Aleph” chungchanga Tischendorf-an report a pekna chu Cecil J. Cater-an, The Oldest and the Best Manuscripts-How Good are They? tia lehkhabu a ziahah chuan, hmun “15,000 tih danglamna a awm” tih a hmu chhuak. Chutiang a nih chuan, atir bera Bible ziaktute ziah ang ni tawh lova, hmun 15,000 laia tihdanglam tawh Bible chu rinchhan tlak a ni thei tawh dawn em ni? Chu chang ni lovin, he B leh Aleph te hi Thuthlung Thar (NT) pumah hmun 17,000 velin an inang ta lo a. Liberal theologian ṭhenkhatin, ‘Bible khawih chingpen a awm lo, danglamna tlemte chauh a awm, an ti tih hi, United Bible Society leh kan BSI innghahna chu a lo ni ta a, a vanduaithlak kher mai.

Historical evidence 37 meuhva text issue chhuitu Grik leh Hebrai professor D.A Waite-an, B leh Aleph te Sinai tlâng puithiamhoin an dah vel mai maina chhan a chhui chhuah dan hi ngaihnawm takin a ziaka, a tawi zawngin sawi ila,“He kutziakbu hlui neitute hian mi kalsualten an khawih chingpen tawhzia an hre chiang em em a; Wescott-a leh Hort-a te innghahna B leh Aleph hi a hlui ber leh ṭha ber an ni awzawng love, kum hei leh chen him piala a lo la awmna chhan hi kohhran hmasaten hman tlak lohva an ngaih avangin an lo hman lohva, an lo hnawl avang te, rinna lama kalsualte khawih chingpen tawh a ni tih an lo hriat avanga an hluihlawn tawh avang te, an lo dah ṭhatna Aigupta ram sik leh sa, boruak awm danin a vawn him vang chauh a ni tih hi zirtute hmuh dan a ni; kohhran hmasa berte khân lo hmang ta se, an chhe vek tawh zawk ang” a ti a ni.

A vanduai thlakna lai ber chu Westcott-a leh Hort-a te chuan heng corrupteh text B leh Aleph aṭang hian Bible thar an rawn duang chhuak ta a, chuta ṭang chuan modern version chi hrang hrang a lo piang ta a ni.

Hort-a Thuhmahruai  Vâkvai
Kan tarlan fo tawh Hort-a hian Grik Bible Thuthlung Thar 1881 kuma an chhuah thuhmahruai a ziahnaah chuan tihian a sawi, “B leh Aleph te pahnih hi an inang a nih chuan dikah ka pawm a; an inan loh erawh chuan B nena inang manuscript dang pakhat ka hmuh theih hunah, chu chu dikah ka pawm leh ang; tichuan B nena inang manuscript dang ka hmu lo a nih chuan B chauh hi a tawkah ka ngai mai ang,” a ti a.

Heta Hort-a thuhmahruai nuihzatthlak tak hi, a awmzia chu, B hi a duh zawka a thlang sa diam tawh tih chu a chiang reng a. Mahse B a dik zawk tia nemnghettu text dang reng reng a awm chuang lo tih hi Hort-a ṭanchhan rintlak lohzia tifiahtu-ah a lo ṭang ta. Hort-an B kher kher a Sahuai thing vawn tlatna chhan zawk chu German rationalistic philosophy-in a bual-ât tlat tawh vang a ni ber.

German liberal theologian J.J. Griesbach [1745-1812] leh a thurualpui mi pathum theory vawrh chhuah chu: ‘A hlui ber, A har ber, A tawi ber,’ tih hi kutziakbu hlui ber ni turin ngaihdan an chher chhuak a. Chu theory chu a hnua Bible critics-ten Luka ziak ai pawha rintlaka an ngaih a lo ni ta. Chu theory chuan Hort-a leh Westcott-a te leh an ṭhuihruai liberal critics (theologian) te rilru a bual-ât tawh tlat avangin Hort-a te ṭhian dunin thiamna lama a zah em em, an hun laia scholar ropui ber: F.H.A. Scrivener, John William Burgon, Edward Miller, Herman Charles Hoskier leh an ṭhian tam takin Hort-a te hi an theory rintlak loh chungchangah an zilh ṭhin a, ṭawngkam na deuhte pawhin an khak bawk ṭhin.

F.H.A. Scrivener, John William Burgon-a ho zilhhauna hi Hort-a te khan an chhanglêt ngam hauh lo nain, an theory kha a dik emaw, dik lo emaw, an lo vuan nghet laklawh tawh si a, an hnungzuitu tam takin dik emaw tiin an lo lachhawng ve zel bawk si nen, inhnuhdawh a rem tawh si lo va; ngawihah an chuh ta ringawt mai a ni. A vanduaithlakna lai ber erawh chu, Hort-a THUHMAHRUAI vâkvai chu UBS leh kan BSI te innghahna thuhnara a lo chang ta hi a ni.

Kan thil chhui mêk nen a inkaihhnawih tlat avangin kan Mizo Parallel Bible thuhmahruai pawh lo en ve ila:
Khawvel pum kohhran chanchina la awm ngai miah lo, dawt hmanga, “Syrian Recension” emaw “Lucan Recension” ti zawnga Khawvel pum kohhran zawng zawng bumtu, Hort-a’n  nemnghettu nei lo thuhmahruai a ziah pawh innghah nan kan hmang duh a nih chuan, Mizo Parallel Bible (PB) thuhmahruai hi zawng, khawvel huap Biblical scholar te research-a innghahna nghet tak nei chungin a thuhmahruai a ziak a ni a; hei, kum khat chuang zet a lo ni ta; tun thlengin a sawiseltu leh dotute hian he thuhmahruaia point te hi an la let-thla thei chuang lo a nih hi maw! Ṭan rawn la leh deuh teh se tih hi kan cho letna a ni e.

Khawvel ram hrang hranga Zo hnahthlak kohhran tam takte pawhin PB hi an hmang deuh vek ta, a bikin USA, Canada leh Asia khawmual ram tam takah te hian. Social media leh Facebook velah te pawh Zoram khawvela Zo hnahthlak group mail zawng zawng deuh thawah an pu darh nasa a. Hmanni lawkah pawh Rangoon Mizo (Chin) Society Fellowship-ah pawh kohhran hruaitu zawng zawng chuan PB hi an lei deuh vek tawh, tih chanchinte kan lo hria a ni.

Zomi Tapong ṭawng leh Hakha tawnga KJV letlingtu phei chuan PB hi an entawn ber a ni ta. PB duhawmzia hahipin Zomi (Chin) international-ah an lawmzia an au chhuahpui thawm a ring hle a, Zo hnahthlak Bible college tam takah chuan PB thuhmahruai phei chu history zirnaahte an hmang nasa tawh bawk.

Tichuan UBS leh BSI te ngaihsan em em Wescott-a leh Hort-a te ṭanchhan B leh Aleph te hi kutziakbu hlui ber an nih lohzia chu, kohhran pâte lehkha-thawn kan ziah tawh tamtak zinga pakhat Ignatius-a kha A.D 110-ah a thi a; a lehkha ziahnaa a lo hman Bible bung leh châng te chu Received Text/TR (KJV bulpui) ami vek an lo ni, tih pawh kan tarlang leh hram ang e.

Textus Receptus/TR  Ve Thung

He TR (KJV bulpui) hi Grik text dang zawng zawng aia a rinawm zawkzia chu, Grik text dang hi chuan sâp ṭawnga an lehlin hian thumal 288 lai hi thil buaithlak tak tak a awm tlat mai a; felfai taka lehlin a ni thei ngai meuh lo. Chutih laiin he TR-ah hi chuan thumal buaithlak a awm ve miah lo hi thil mak tak zawng a ni ngei mai. Grik Text dang zawng zawngah chuan hmun 400 laiah kan Lalpa chawimawina hi an hmaih bâkah Pathian hming ngei mai hi 210 laiah an hmaih bawk; hmun ṭhenkhatah chuan Pathian hming an hmaihna hi pawi lutuk loahte pawh a ngaih theih a; mahse hmun zahnih (200) zet han hmaih hi zawng Pathian pawisawina lian ber a ni hial awm e.

Kohhran pawisawi kan hlauh em em lain, kan Bible hman mêk ṭhenkhatin Pathian pawi an sawi natsatzia hi text issue debate-in haichhuah a tum ber chu a nih vangin chu tak mai chu kan han tarlan ṭhina chhan tak pawh a ni; fimkhur hle siin, kan khúr (Bible) erawh a fimlo thei tlat. Tui-nunglui fimtakin HIV pungchho zel hi tidam mawlh rawh se.

Bodmer Papyri (papyrus 66)-ahte pawh TR (KJV bulpui) Byzantine chhung thu hi a ṭhen a zâr chauh ni lovin tam tak a lo ni zawk. Chu chang ni lovin  Papyri  45, 46, 66, 75 te pawhin TR (Byzantine) hi an thlawp vek a ni, tih thu thlengin khawvel huapa mithiam ropui Bruce M. Metzger-a (liberal-ho ngaihsan em em) ngei pawhin points 23 laiin a tarlang ta hial mai le.##

KING JAMES VERSION NGE MODERN VERSION.

By Thanhlira, New Secretariat Complex, 9436360646

Apostol Petera leh Johana te hun laia Juda sakhaw hruaitu lawk tak takte leh a fawng vuantute khan Pathian Lehkhabu Thianghlim chu a nihna ang taka an pawm loh avangin, Petera leh Johana kal tlanga Pathian hnathawh ropui kha nasa takin an dodal a. An Bible tanchhan leh an sawite kha “Keini pawhin kan hnial thei si lo” an ti a. Chu chu hre reng mahsela, anmahni aia lar tur leh mipui hnena thu tak hrilh thei zawk turte chu dodalin, “Isua hminga thu sawi tawp loh tur leh zirtir tawp loh tur an ti tlat a.” Nimahsela, Petera leh Johana khan, “Keini zawng thil kan hmuh leh kan hriatte kha sawi lovin kan awm thei lo,” an ti a. (Tirhkohte 4:13-20)

Thuthlung Hlui Hebrai tawnga ziak chu B.C 250 vel khan Greek tawngin an letling a. Chu chu Septuagint an ti a. Chu chu a tirah chuan, Helenistic Jews chhiar atana an tih deuh bik a ni a. Chutia tawng chi hniha Pathian Lehkhabu Thianghlim chu ziaka a lo awm avang chuan, Pathian Thu hriatna chu hnam hrang hrang zingah a lo darh zau ta hle mai a. Chu chu Pathian duh dan a ni a.

Tawng chi hrang hranga Bible siam chhuah a lo nih dan: Pathian Lehkhabu Thianghlim Greek tawnga kut ziaka an lo dah (Manuscripts) hmuh theiha la awm mek chu Volume 5225 a ni a. Chung zinga 45 chu kimchang lo tak an nih avangin, Minority Text an ti a. Inang tlang deuh thup 5180 chu Majority Text an ti a. Bible letlingtuten Sources hrang hrang an neih avang chuan 18th Century A.D atang daih tawh khan thu inchuh leh ngaih dan inpersan a lo awm tan tawh a. Inhnialna nasa tak rawn tichhuaktute zingah chuan, mahni ngaih dana New Testament rawn ti chhuak ve ringawt tu, Westcott & Hort-a te chu a hnar kaitu an ni a. Anni pahnih kha Church of England emaw, King James Versions 1611-a an lo tih chhuah tawh, kum 270 tal tap, khawvelin Pathian thawkkhum Bible tia an lo pawm tawh Revised tura tih an ni reng reng lo a. Chuti chung chuan, King James Bible leh a dang dang entawn tho siin, (Revised Version) New Testament chu 1881 khan an rawn ti chhuak ve thawr mai a. Chu tak chu Bible translations tih chingpenna lama a Kaikuang tak chu a ni.

Thil duhawm lo tak mai chu, Westcott & Hort te thian dunin 1881-a Revised Version an rawn tih chhuah khan, New Testament bikah hian thu mal 887 an paih a. 1952-a Revised Standard Version an rawn tih chhuah khan, New Testament ringawtah thu mal 1716 vel an paih leh ta cheu mai a. Chu chu khawp kham lovin, 1995 chho a New Revised Standard version an rawn tih chhuah lehah khan, New Testament ringawtah pawh thu mal 2922 vel an rawn paih ta a. NRSV-ah chuan, Isaia 7:14-a “Nula thianghlim chu a rai ang a,” tih te kha duh ta lovin, (Nula chuan nau a pai ang a) ti chauhvin an dah ta a. Chu mai chu a ni lo a, Thuthlung Thar kan chhiar chuan, Majority Greek Text leh King James Version-ah hian “Nula thianghlim” tih vawi 14 kan hmu ve ve a. NRSV erawh chuan, chung zinga 11 chu a paih hmiah a. Chu chu tunlaia Modernist leh Liberal Theologians hovin hum him tuma an buaipui luai luai chu a ni a. Zoram Kristiante hi kan harh a hun tawh takzet a ni.

Bible an lehlinna atana an sources a hran avang chuan, 18th Century A.D atang daih tawh khan King James Only tih leh Modern Versions based on Wescott & Hort tanchhana inhnialna chu a lo piang daih tawh a. Chanchinbu leh Magazines lamah pawh na tak taka inbeihna te pawh an lo ti chhuak thin a. Kohhran atanga mi nihna hlih sak emaw, inphuar zawnga an hrem erawh chu Mizoram Presbyterian Church bak hi an awm ka hre lo!

King James Bible tobul: 15th Century hma lam khan England lal reng rengin Bible lehlin an khap bur thin a. Chutiang karah chuan AD 1525 vel khan William Tyndale-an Thuthlung Thar chu English-in a letling a.  A bua chhuah a tum lai chuan, England lalin nasa taka a dodal avangin, German ramah a bibo a. William Tyndale-a New Testament tih chhuah tlemte chu AD 1526 khan England ramah tih thlen a ni a. England lal chuan, a Uisathiam rual (Tunlaia Scotland Yard; Metropolitan Police Service) ho ang maia thil zawn thiamho chu tirin, William Tyndale-a chu Germany ram atang chuan a mantir a. AD 1536 khan England ramah an hal hlum a; a thih hmaa a thu sawi duh ber an sawitir, tawngkam hriatreng tlak tak mai chu: “Lord, open the king of England's eyes.” “Lalpa, England lal mit timeng ang che,” tiin.

A tawngtaina chu Pathianin a chhang a. England lal, King James chuan Sap tawnga Bible lehlin a phal ta “Authorised” a. Chuta tang chuan, sap tawnga Bible lehlin khapna chu hlih a lo ni ta a ni. Khawvel pum huapa English Bible chhuak tawh zawng zawnga KIMCHANG BER leh Majority Text kher entawna ziak chu,  “King James Version” hi a ni tih chu khawvel ram tina Sap tawng hmangtute chuan an hre chiang em em a. King James Version hi tute pawhin rawn sawichhe mahsela, Bible Society hringtu leh The Gideons hovin Bible an sem tam ber a ni tih lo hre phawt ila. Mary Jones-in, “Thy word is a lamp unto my feet, and a light unto my path”  “I thu hi ka ke atante hian khawnvar a ni a, Ka kawng atan eng a ni,” tih thu a hriatna Bible pawh kha King James Version kher hi a ni a. Isaia 1:2 “Aw vante u, ngaithla ula, aw leilung, beng chhi rawh, LALPA chuan thu a sawi e: “Fanaute ka chawmin ka tiseilian a, ka chungah an hel ta si a,” tih ang maiin, Bible Society hringtu King James Version that zia leh kimchan zia chu bih chiang duh lovin, Modern Versions ziaktute chuan, an Bible entawn (Revised Version) aia kum 270 a upa lakah chuan an hel ta si a. Chu chu a bih chiang tute chuan pawi kan ti takzet a ni.
Mizo tawng hian 1959 khan Bible kan nei tan ve chauh a. Chutah chuan, KJV letling lovin, 1885 ami Revised Version leh 1952 a tihchhuah RSV, “Critical Texts” zawk chu an letling a. An entawnah chuan, Majority Text leh King James Bible Thuthlung Thara awm sa chang 13-16 an paih a. Chang 300 chuang an khawih danglam bawk a. King James Version hi Mizo tawnga hman turin Bible Society hian a la ti chhuak ngai lo a ni. Bible Society kut chhuaka Bible thu mal an paih fo zingah chuan, “Krista; thisen; Nula thianghlim; Isua; Chhandamna Ki; etc an ni.”

Mizo OV leh Mizo CL te entawn chu a vaia dik lo ni lovin, zaa 90 chuang mah chu King James Version zul zuia ziak an ni a. KJV a awm thin kha, NIV chuan chang 16 an paih (deleted) hmiah a. RSV hian chang 13 an paih hmiah bawk a. NIV leh ESV thu kim lohna hi Petera Lehkhathawn 1 & 2 thu zat vel a ni e, an ti hial a ni. BSI hian Mizo (Lushai) O.V leh Mizo (Lushai) C.L) a ti chhuak a.  An entawn hi Revised Version; Revised Standard Version leh New Revised Version leh an zawlpuite an ni a. O.V hian an entawn an sawi fumfe lo a. C.L hian Good News Bible / Today’s English Version / New Revised Standard Version an zul deuh a. An hotu pa ber erawh chuan, Hebrai leh Greek tawng chauh ena an lehlin niin min hrilh a. A letlingtute zinga a tam berte chu an la dam a. Hebrai leh Greek tawng chauh en a, Mizo tawnga Bible han letling tur chu an ni vekin ka hre lo!! BSI emaw, SYNOD emaw hian a khawi zawk hi nge kan rin tur tih min hrilh lo lehnghal a. A bu chhung thu leh tawng kau chheh hi a danglam tluan chhuak deuh vek a. Chu tak chu an kut chhuak pawm ti harsa tu a ni a. King James Version hi vawi 5 chuang revised tawh ni mahsela, Modern versions anga duhdah taka Bible thu mal leh chang 13 chuang paih an ching ve ngai lo a. A hun laia sap tawng tualleng ber zul zuia dah erawh chu an nei ve thin. (e.g Authorised King James Version leh King James Version thu mal hman an thlak danglam thenkhatte) (i) AKJV-vngodly- KJV-ungodly; (ii) AKJV-lewes- KJV-Jews; (iii) AKJV-borne againe KJV-born again (iv) AKJV-loued -KJV-loved.

New King James Version behchhana “Mizo-English Parallel Bible” kan lo nei ve ta hi kan hnam damna hnar a nih ka beisei ang bawka mi tam tak leh kohhran thenkhatten an lo lawm em em laiin,  Modern versions ngaisang tlat tuten dodal anga an lang tlat hi a mak lo e. “Setana meuh pawh eng tirhkohvah a insiam chawp si thin a,” tih a nih kha maw!

MIZO-ENGLISH PARALLEL BIBLE THAT BIKNA  ZIR CHIANG RAWH LE:

Mizo-English Parallel Bible: Genesis 22:8 Abrahama chuan, “Ka fapa, Pathianin halral atana hlan tur beram no chu a ngaihtuah mai ang,” a ti a…. Mizo (Lushai) O.V Reference: Tin, Abrahama chuan, “Ka fapa, Pathianin ama tana halral thilhlan tur beram no chu a ngaihtuah chawp mai ang chu,” a ti a:… Comment: Parallel Bible chuan, Abrahama inthawina tur kha Pathianin a ngaihtuah sak dawn tih min hrilh a. Chu chu Johana 1:29 nen an inmil thlap a. Mizo OV chuan, ‘Pathianin ama tana halral thilhlan tur beram no a ngaihtuah chawp ngai angin a ziak a.’” “Inthawina hlantu kha Abrahama nge Pathian, a chiang lo a ni!!

Parallel Bible: Isaia 7:14 Chuvangin, Lalpa ngei chuan chhinchhiahna a pe ang che u; ngai teh u, nula thianghlim pakhat a rai ang a,... Mizo C.L chuan, “…nula chuan nau a pai ang a…” ti chauhvin a dah tawh a. Isua Krista hi Nula thianghlim hrin angin an zirtir tawh miah lo!! An footnote kha en la “Nau pai thei chin hmeichhia, pasal nei pawh a huam:” zuk ti a.!!!
Parallel Bible: Isaia 14:12 “Aw Lucifer, zinglam fapa! Engtizia nge van atangai i tlak chu le! … OV: “Aw ‘varparh,’ ‘zing lam fapa,’ engtizia nge van ata i tlak tak chu le! …..Comment: Parallel Bible hian, “Aw Lucifer” tiin ziak lo ta se - Setana chanchin ziakna a ni tih kan hre dawn miah lo!! Isua Krista chauh kha “Varparh” “Morning Star” a ni tih (Thupuan 2:28 leh 22:16)-ah kan hmu a. Mizo OV hian Setana paiha a awmna kha, Isua Krista zawk paih thlak angin a dah daih asin.!!
Parallel Bible: Daniela 3:25 “En mah teh u! …. a palina phei chu Pathian Fapa ang mai zu ni a,” a ti a.  Mizo OV: Ani chuan…. a palina lan dan phei chu pathiante fapa ang a ni,” a ti a. Comment: Parallel Bible chuan, Isua Krista nihna dik tak ziakin, “Pathian Fapa” a ti a. Petera paw’n, “Krista, Pathian nung Fapa chu i ni,” a ti a. “Mizo OV hian pathiante fapa a ti daih mai!!!!

Parallel Bible: Matthaia 9:13 “.... mi sualte lama, simtir tura lo kal ka ni asin,” Mizo OV: “.... mi sualte zawk lam tura lo kal ka ni asin,” Comment: Parallel Bible chuan, Isua lam “mi sual sim” tih a ziak kalh mai a. Mizo OV chuan, Isua lam kha “mi sualte” a ti a. Chuti a nih chuan, van ramah Terrorists ho an va dingchang mai awm ve?!!! Pian thar ngam chi a ni dawn em ni?!!

Parallel Bible: Marka 14:22 “La ula;  ei rawh u, hei hi ka taksa a ni,” a ti a. Mizo OV: “La rawh u;  hei hi ka taksa a ni,” a ti a. Comment: Parallel Bible chuan, chhang chu la a, ei turin a ti a.  Mizo OV chuan la tur chauhin a ziak a. Chhang chu kan la ringawt ang a, Pawnah kan paih dawn tihna em ni?!! Engtia tih tur nge?!!!

Parallel Bible: Luka 1:69 A chhiahhlawh Davida chhungkaw zingah chuan,“….Chhandamna ki (horn of salvation) a rawn tungding ta a. Mizo OV: A chhiahhlawh Davida chhungte zingah chuan Chhandamna ropui tak min siamsak a. Comemnt: Parallel Bible chuan, “Chhandamna Ki”  “Horn of Salvation” tiin a dah kalh mai a. Maicham ki nei lo chu Pathianin a pawm lo a. Mizo OV chuan, Thuthlung Thara Chhandamna ki awm chhun chu hnawlin, (Chhandamna ropui) (Great salvation) tiin a dah daih!!

Thuthlung Hluia  Maicham kha ropui hle mahsela, Ki nei lo chu Pathianin a pawm lo. Thuthlung Tharah chuan, Isua Krista Kraws hi Lalpa Pathianin kan Chhandamna ki atan min siamsak a. Keimahnin ran thisen kan tah ngai lovin, Isua Kristan a thisen thianghlim chu kan Chhandamna Ki-ah chuan min tahsak a ni. Chhandamna ropui ringawt a ni lo.

Parallel Bible: Luka 2:33 Nausen chungchang a sawi chu a nu leh Josefa chuan  mak an ti hle a. Mizo OV: Tin, nausen thu a sawi chu a nu leh a pa chuan mak an ti hle a. Comment: Naupangte Thuinchhanga “Isua pa tunge ni? tih chhanna atana Josefa tih hi Liberal Theologians ho duh dana tih a ni a.” A chhanna dik tak chu “Pathian” tih tur a ni. Liberal Theologians Pa Pakhat chuan, “Mi pa chi tel lovin mihring a pian theih loh” tiin a sawi a. Isua Krista pian dan thianghlim, Virgin Birth of Christ an pawm lo hulhual a. Mizo (Lushai) C.L Reedited phei chuan Isaia 7:14-a “Nula thianghlim” tih kha duh lovin, (Nula, young woman) tiin an thlak daih!! Pasal nei lai pawh a huam!!! tiin Footnote a ziak ngat a ni!!!

Parallel Bible: Tirhkohte 3:26 Pathianin a Fapa Isua chu a tungding a, in sualte hawisantir theuhva, malsawmsak tur che u in,  nangmahni hnenah a rawn tir hmasaber a nih hi,” a ti a. Mizo OV: Pathianin a Chhiahhlawh chu a ruat a, in sualte hawisantir theuhvin malsawmsak tur che uin, nangmahni hnenah a rawn tir hmasa ber a nih hi,” a ti a. Comment: Mizo OV hian Fapa Isua tih BYZ Majority Greek Text-a awm ngei chu an paih a. Chhiahhlawh hming nei lo pawm turin min  zirtir a nih hi!!
Parallel Bible: Rom 1:16 Krista Chanchin Tha  chu ka zahpui ... si lo va. Mizo OV: Chanchin tha  chu ka zahpui ... si lo va. Comment: Mizo OV hian Krista hming vawi 58 an paih a. “KRISTA” hming paih a nih chuan, tu chanchin tha nge?!! Paulan chanchin tha dang a awm a ti!!

Parallel Bible: Philippi 4:13 Mi tichaktu Krista-ah chuan engkim ka ti thei a ni. Mizo OV: Mi tichaktuah chuan engkim ka ti thei a ni. Comment: Parallel Bible chuan, Tirhkoh tichaktu kha “Krista” a ni tih chiang takin a ziak a. Mizo OV chuan, Tirhkoh tichaktu kha a ziak si lo a. Intihchaknan khan Drugs a lo hmang ve daih tawh tihna em ni?!!

Parallel Bible: 1 Timothea 6:19 chatuana nunna an vawn that theih nan, hun lo thleng tur atan nghahchhan tha khawlkhawm turin fuih rawh. Mizo OV: nunna, nunna taktak chu an vawn theih nan, hun lo thleng tur atan chuan lungphum tha tak an tana khawl khawm turin fuih rawh. Comment: Mizo OV hian, “Chatuana nunna” (eternal life) tih chu (nunna taktak) (life indeed) ti chauhvin a ziak a. Life indeed hian Eternal life /Everlasting life a kawh loh avangin, eng tin nge an thih hnuah an awm ang?!! (1 Petera 1:23 leh 2 Petera 2:17) ah pawh “Eternal life” an paih!!

Parallel Bible: 1 Johana 4:3 Thlarau engpawh Isua Krista tisain a lo kal tih a tan loh chuan Pathian laka mi a ni lo. Chu chu Krista-dodaltu thlarau, lo kal tur in hriata kha a ni e, tunah pawh khawvelah a awm tawh reng a ni. Mizo OV: thlarau engpawh Isua tan lo chu Pathian laka mi a ni lo ve; chu chu Krista dodaltu thlarau, lo kal tur in hriata kha a ni e; tunah pawh khawvelah a awm tawh reng a ni. Comment: Mizo OV chuan, Isua Krista mihringte hnena tisa pua a lo kal thu chuanna chu a paih daih a. Johana 1:14-a “Thu chu tisaah a lo chang a, kan zingah a awm ta a,…” tih kha an hnawl tihna em ni?!!!

Parallel Bible: 1 Johana 5:7 Vanah hriatpuitu pathum an awm: Pa leh Thu leh Thlarau Thianghlim te an ni: heng pathumte hi pakhat an ni. Mizo OV: Hriattirtu chu Thlarau hi a ni, Thlarau chu thutak a nih avangin. Comment : Mizo OV chuan, Trinity Thurin tanchhan pawimawhbera kan neih thin, “Pa leh Thu leh Thlarau Thianghlim chu pakhat an ni ” tih a lanna chang awmchhun chu an khawih danglam daih a. An khawih chingpen hi chuan, Trinity Thurin a kawk tlat lo!

Parallel Bible: Thupuan 20:9 “….van  atangin Pathian hnena mi meipui a lo sur a, a rawn kang hlum ta vek a. Mizo OV: “….van atangin mei a lo tla a, anni chu a kangral ta a. Comment: Mizo OV chuan, meipui kha tu hnen atanga rawn tla nge tih an ziak ve lo.

Parallel Bible: Thupuan 22:19 Mi tupawhin he hrilh lawkna lehkhabua mi thu a lak bo chuan, a chan tur Nunna Bua mi te Khaw Thianghlima a thil chan tur te leh he lehkhabua ziak a thil chan turte chu Pathianin a lak bosak ve ang. Mizo OV: Tin, tupawhin he hrilh lawkna lehkhabu thua mi thu a lak bo chuan, he lehkhabua ziak Nunna Thing leh Khaw Thianghlima a chan chu Pathianin a la bo ve ang. Comment: Parallel Bible hian, Pathianin a mite a chhinchhiahna Bu hming atan, “Nunna Bu” tiin a ziak a. Mizo OV hian, Nunna Thing tiin a thlak daih a. Chu chu Pathianin a mite hming a chhinchhiahna a ni lo!!

MIZO (LUSHAI) C.L. REEDITED BIBLE CHANG PAIHTE:
By Thanhlira, New Secretariat Complex, 9436360646

Matthaia : 17:21; 18:11; 21:44; 23:14; Chang 4 an paih hmiah.
Marka : 7:16; 9:44; 9:46; 11:26; 15:28; Chang 5 an paih hmiah.
Luka : 17:36; 23:17; Chang 2 an paih hmiah.
Johana : 5:4; Chang 1 an paih hmiah.
Tirhkohte : 8:37; 15:34; 24:7; 28:29; Chang 4 an paih hmiah.

Avaiin: Chang 16 an paih hmiah.

MIZO (LUSHAI) O.V. REEDITED BIBLE CHANG PAIHTE:
Matthaia : 17:21; 18:11; 23:14; Chang 3 an paih hmiah.
Marka : 7:16; 9:44; 9:46; 11:26; 15:28; Chang 5 an paih hmiah.
Luka : 17:36; 23:17; Chang 2 an paih hmiah.
Johana : 5:4; Chang 1 an paih hmiah.
Tirhkohte : 8:37; 15:34; 24:7; 28:29; Chang 4 an paih hmiah.

Avaiin: Chang 15 an paih hmiah.

BIBLE CHANG 16 AN PAIHTE KHI I HRE CHAK EM?
Matthaia 17:21 “Nimahsela hetiang hi tawngtai leh chaw  nghei chauh  lo chuan a chhuak thin lo.
Matthaia 18:11 “Boralte chhandam turin Mihring fapa hi a lo kal a ni reng a ni.

Matthaia 21:44 “Tin, chu mi lung chunga tlu chu a keh sawm ang; a delh phei chu a rawt dip ang,” a ti a. (C.L only)

Matthaia 23:14 “Nangni lehkhaziaktu leh Pharisai vervekte u, in chung a pik e! Hmeithai sum in ei a, tlang bum nan rei tak in tawngtai si thin; chuvangin thiam loh in chang nasa lehzual ang,

Marka 7:16 “Tupawhin hriatna tura beng an neih chuan hre rawh se
Marka 9:44 “chutah chuan an lungte chu a thiin, an mei chu tihmihina awm ngai lo.
Marka 9:46 “chutah chuan an lungte chu a thiin, an mei chu tihmihina awm ngai lo.
Marka 11:26 “Nimahsela in ngaihdam si loh chuan, in Pa vana miin in bawhchhiatte a ngaidam bik lo vang.”
Marka 15:28 “Tichuan, ‘Bawhchhetute zinga chhiar telin a awm a,’tih Pathian Lehkhabu Thu hi a lo thleng ta a.

Luka 17:36 “Mi pahnih lovah an awm ang a, pakhat chu kal bopuiin a awm ang a, pakhat chu hnutchhiahin a awm ang,”a ti a.
Luka 23:17 Kut niah chuan mi pakhat anmahni a chhuahsak ngei tur a ni si a.

Johana 5:4 Dilah chuan vantirhkoh a zuk kal thin a, tui a tifawn thin; tichuan tui a lo fawn huna zuang lut hmasa ber chu eng natna a na pawh ni se, a lo dam thin a ni.

Tirhkohte 8:37 “Tin, Philipa chuan, ‘I thinlung zawng zawnga i rin chuan, i chang thei e’ a ti a. Tin, ani chuan, ‘Isua Krista chu Pathian fapa a nih ka ring,’ a ti a, a chhang a,
Tirhkohte 15:34 “Nimahsela Sila chuan chuta la awm rih chu thain a hria a,
Tirhkohte 24:7 “I dan anga a chungthu relsak kan tum a ni a: mahse sipai hotu lal ber Lusia a lo kal a, kan kut ata min lak luihsak a, amah hektute i hmaa lokal turin thu a pe ta a ni
Tirhkohte 28:29 Chung thu a sawi zawh chuan Juda te chu nasa taka anmahni leh anmahni inhnialin an tin ta a.

(NB: Khing zawng zawng paihna khi "Bible rintlak ber" zuk ti a maw le!!!!!)